Maciej Pinkwart, Północna Słowacja...
IV w. - I w. p. n.e. - część rejonów Słowacji (także Śląska i Małopolski) zamieszkują Celtowie.
I w. n.e. - Tereny Słowacji opanowuje germańskie plemię Kwadów. Ich wódz Wanniusz w połowie wieku zakłada tu zależne od Rzymu państwo.
II w. n.e. - południową i środkową Słowację zajmują Rzymianie.
172 r. - cesarz Marek Aureliusz tworzy na Słowacji rzymską prowincję Sarmację.
V-VI w. - rejon środkowego Dunaju i obydwa brzegi Morawy zajmują plemiona słowiańskie. Od wschodu naciskają na nich Hunowie i Awarowie, od zachodu - Frankowie.
IX w. - w zjazdach Rzeszy biorą udział pierwsi Słowianie.
ok. 830 r. - w Nitrze rządzi książę Prybina - pierwszy znany z nazwiska Słowak. Włada większą częścią zachodniej Słowacji. W tym samym czasie solnogrodzki arcybiskup poświęca w Nitrze pierwszy chrześcijański kościół w Słowacji. Tym samym Słowacja staje się najstarszym chrześcijańskim krajem zachodniosłowiańskim.
833-836 - książę Mojmir, wygnawszy z Nitry Prybinę, zakłada Państwo Wielkomorawskie. Księstwo Nitrzańskie zachowuje swoją odrębność.
846 - następca Mojmira, Rościsław (Rastislav) doprowadza Wielką Morawę do rangi europejskiej potęgi politycznej, militarnej i kulturalnej. Stolicą jest Dziwin (Divin) lub Nitra. W tej ostatniej ma swoją siedzibę udzielny książę Świętopełk (Svätopluk). Na terenie Wielkiej Morawy działa św. Metody, któremu pomaga Słowak Gorazd. Metody zostaje biskupem pannońsko-morawskim, jego następcą jest Gorazd.
870 - Świętopełk przejmuje władzę nad Wielką Morawą i panuje do 894 r. Za jego czasów Państwo Wielkomorawskie obejmuje Słowację, Czechy, Pannonię i zakarpacki kraj Wiślan. Powstają pierwsze związki z Krakowem: pierwszy kościół na Wawelu, pod wezwaniem św. Feliksa i Adaukta jest wzorowany na kościele w Chraście nad Hronem, pierwszy biskup krakowski ma słowackie imię Prohor.
Koniec IX w. - nad Dunajem pojawiają się koczowniczy Madziarowie, od zachodu naciskają Niemcy. Powstaje i umacnia się Państwo Czeskie, kierowane przez Przemyślidów.
894 - Władcą Wielkiej Morawy zostaje Mojmir II. Utrzymuje się przy władzy zaledwie przez kilka lat. Z początkiem X w. Państwo Wielkomorawskie upada.
X w. - Na tereny Słowacji od zachodu wkraczają wojownicy czescy, pod południa nacierają Madziarowie. Słowacja od Dunaju po Tatry dostaje się pod ich panowanie. Powstaje Państwo Węgierskie, kierowane przez dynastię Arpadów i jej założyciela - księcia Gejzę (972-997), z pierwszym arcybiskupstwem w Ostrzyhomiu (Esztergom), będącym być może kontynuacją kościelnej organizacji wielkomorawskiej. Powstaje Państwo Polskie z pierwszym arcybiskupstwem w Gnieźnie. Z końcem X wieku wpływy polskie sięgają na teren północnej i wschodniej Słowacji. Drugą żoną Bolesława Chrobrego jest córka Gejzy. Jej brat, Stefan I, zawiera z Chrobrym sojusz wieczystej przyjaźni, który przetrwa tylko kilka lat. Arcybiskupem Ostrzyhomia zostaje Astryk-Anastazy, Niemiec, przyjaciel i uczeń św. Wojciecha, opat jednego z polskich klasztorów, wysłany przez Chrobrego do papieża po koronę dla niego, przywiózł ją Stefanowi węgierskiemu.
1000 - Wojna między Bolesławem Chrobrym a Stefanem Węgierskim. Chrobry zajmuje Słowację aż po Dunaj i Cisę. Imperium rozpada się jednak jeszcze za życia Bolesława. W okolice Nitry przybywa z Opatowca - Zakliczyna nad Dunajcem św. Świerad (Andrzej) - Svorad, prowadzący tam działalność zakonną i misyjną wraz z uczniem, św. Stojsławem (Benedyktem). Św. Svorad zostaje głównym patronem Słowacji. Rozpoczyna się niemiecka kolonizacja miast.
1001 - pierwszym koronowanym królem Węgier zostaje Stefan I.
1017 - wojska Stefana I odzyskują południową Słowację.
XI w. - król Béla I, mąż córki Mieszka II, zasiada na tronie węgierskim dzięki pomocy militarnej Bolesława Śmiałego.
1077 - koronacja Władysława I Świętego, który dochodzi do władzy także dzięki Bolesławowi Śmiałemu.
1079 - wygnany z Polski Bolesław Śmiały znajduje schronienie na dworze węgierskim.
1086 - w myśl dokumentu Henryka IV, wystawionego dla biskupstwa praskiego, prowincja "Wag" należy do ziemi krakowskiej. Granica polsko-węgierska przebiega działem wodnym między Popradem a Hornadem. Dla jej obrony Władysław I Święty tworzy linie 14-tu osad tzw. Kopijników Spiskich. Węgrzy obejmują w posiadanie Dolny Spisz i Rudawy. Dolina Popradu jest stopniowo kolonizowana przez ludność polską, napływającą z Sądecczyzny.
1108 - Bolesław Krzywousty wydaje za mąż córkę Judytę za Stefana, syna króla węgierskiego Kolomana, dając jej jako posag ziemię spiską w górnej części dorzecza Popradu. Część historyków kwestionuje ten fakt twierdząc, że ta część Spisza odpadła od Polski w 1145 r., jako ekwiwalent za pomoc, udzieloną Mieszkowi III przez Gejzę II. Przy Polsce do początków XIV w. pozostaje okręg podoliniecki, w myśl schematyzmów kościelnych należący do diecezji krakowskiej. Słowaccy historycy zaprzeczają temu twierdząc, że już od XII w. Spisz i Szarisz należały do węgierskich Arpadów, a pretensje biskupów krakowskich są uzurpacją.
I połowa XII w. - król Gejza II sprowadza niemieckich osadników, głównie z Saksonii. Niemiecka kolonizacja przybiera na sile, szczególnie na Spiszu. Rozwija się przemysł górniczy i hutniczy, powstają miasta "bańskie". Najbogatszym miastem Słowacji staje się Kremnica - ośrodek wydobycia złota.
1219 - Syn Andrzeja II, Koloman ponosi klęskę w wojnie z Polską o Ruś Halicką.
1235-1270 - rządy Béli IV, ojca św. Kingi i teścia Bolesława Wstydliwego.
1241 - Najazd Tatarów na tereny Węgier i Słowacji, jako zemsta za poparcie walczących z nimi Kumanów (Połowców).
1242 - Wycofanie się Tatarów. Spustoszona ziemia jest od nowa kolonizowana, głównie przez niemieckich osadników, staraniem rodzin Berzeviczych, Mariassych i Görgöyów.
1271 - król Stefan II zezwala na stworzenie z 24 spiskich miast niemieckich osobnej prowincji ze stolicą w Lewoczy, zarządzanej przez "komesa saskiego". W początkach XIV w. do prowincji należą już 43 miasta.
Koniec XIII w. - upadek władzy królewskiej. Od wschodu napływają koczownicze plemiona Kumanów, zachęcane przez króla Władysława IV, syna Elżbiety Kumańskiej. Na Słowacji trwają walki wewnętrzne z Azjatami. Zachodnia i środkowa część Słowacji rządzona jest przez Matuša Csáka, tytułującego się "panem Wagu i Tatr". Wschodnia część Słowacji pozostaje w rękach Amadeja Aby. U niego znajduje schronienie Władysław Łokietek.
XIV w. - przez Słowację wzdłuż łuku Karpat aż po Beskid Śląski posuwa się fala osadnictwa wołoskiego.
1301 - śmierć ostatniego z Arpadów, Andrzeja III. Rozpoczyna się walka o tron między zwolennikami 13-letniego wówczas Karola Roberta Anjou i stronnikami syna czeskiego króla Wacława II. Początkowo oligarchia doprowadza do koronacji tego drugiego jako Władysława V.
1307 - z pomocą papieża Bonifacego VIII tron obejmuje Karol Robert Andegaweński (Anjou), późniejszy mąż Elżbiety Łokietkówny.
1308 - Matuš Csák zajmuje Spisz wraz z okręgiem podolinieckim.
1311 - Mieszczanie koszyccy, gnębieni przez Amadeja Abę, zabijają go. Jego sześciu synów domaga się interwencji króla Karola Roberta, a gdy ten odmawia, zwracają się przeciw władzy królewskiej w sojuszu z Csákiem.
1312 - w bitwie pod Rozhanowcami (Rozgoniem) koło Koszyc wojska Karola Roberta pokonują Matuša Csáka i synów Amadeja Aby (dwóch z nich -- ginie na polu bitwy). Rodzina Amadejów przenosi się do Polski. W bitwie tej - jednej z największych w historii Węgier - zginęli również inni wielmoże, m.in. hrabia spiski Jordan z Hrhowa i Kokosz Berzeviczy. Na Spiszu rozwija się osadnictwo, prowadzone przez rody Berzeviczych i Görgöyów. Spisz w całości przechodzi w ręce węgierskie. Żupanem zostaje Filip Drugeth.
1319 - Karol Robert żeni się z Elżbietą Łokietkówną.
XIII-XIV w. - intensywny rozwój miast górniczych, takich jak m.in.: Bańska Bystrzyca, Bańska Szczawnica, Kremnica, Rużomberk, Gelnica, Spiska Nowa Wieś, Rożniawa.
1335 - w węgierskim Wyszehradzie zjazd monarchów (Karol Robert z Węgier, Jan Luksemburski z Czech i Kazimierz Wielki z Polski) podejmuje decyzję o ułatwieniach dla kupców w tych trzech krajach.
1342 - umiera Karol Robert. Królem zostaje 16-letni Ludwik, zwany później Wielkim (syn Karola Roberta Andegaweńskiego i Elżbiety Łokietkówny, ojciec Jadwigi).
1370 - na mocy wcześniejszych paktów piastowsko-andegaweńskich po śmierci Kazimierza Wielkiego Ludwik Wielki zostaje królem Polski. W jego imieniu rządy w Polsce sprawuje królowa-matka, Elżbieta Łokietkówna.
1374 - Ludwik nadaje polskiej szlachcie wiele przywilejów, przede wszystkim ekonomicznych. W zamian za przywileje szlachta polska wyraża zgodę na dziedziczenie polskiego tronu przez jedną z córek Ludwika. Pakt zostaje przyjęty w Koszycach na Słowacji.
1382 - umiera Ludwik Wielki, nie pozostawiając męskiego potomka. Rozpoczynają się walki o tron, trwające kilka lat. W międzyczasie w 1384 mająca ledwie 10 lat młodsza córka Ludwika Jadwiga, zgodnie z paktem koszyckim, zostaje w Krakowie koronowana na władczynię Polski.
1385 - w lutym w Spiskiej Starej Wsi odbywa się zjazd Zygmunta Luksemburskiego i Władysława Jagiełły, któremu towarzyszy Jadwiga i brat Witold. Zjazdy w Starej Wsi odbywały się jeszcze w 1397 i 1398 r.
1387 - królem zostaje Zygmunt Luksemburski, mąż starszej córki Ludwika - Marii. Słowacka szlachta na zjeździe w Topolczanach wybiera na króla męża Jadwigi Władysława Jagiełłę. Wybór ten nie jest akceptowany i do koronacji nie dochodzi. Władcą zostaje Zygmunt, wieloletni przeciwnik polityczny Jagiełły, sprzyjający Krzyżakom.
Przełom XIV i XV w. - właścicielem wielkiej części terenów zachodniej i środkowej Słowacji, a także w Siedmiogrodzie zostaje zausznik Zygmunta, Polak Ścibor ze Ściborzyc.
1412 - Kolejne rokowania Jagiełły z Zygmuntem odbywają się w Lubowli, a następnie w Koszycach. Mimo kontrowersji, Jagiełło pożycza Zygmuntowi, na potrzeby przygotowywanej wojny z Wenecją, 37 tysięcy kop groszy praskich pod zastaw 16 miast spiskich. Były to Stara Lubowla z zamkiem i podgrodziem, Gniazda i Podoliniec oraz Spiska Biała, Straże, Lubica, Ruskinowce, Twarożna, Wierzbów, Spiska Nowa Wieś, Spiskie Podgrodzie, Spiskie Włochy, Poprad, Spiska Sobota, Maciejowce, Wielka. Traktat sygnowany jest 8 listopada w Zagrzebiu, pieniądze wypłacono na zamku w Niedzicy. Z zastawionych miast utworzono starostwo grodowe z siedzibą w Zamku Lubowelskim i z formalną stolicą w Spiskiej Nowej Wsi. Zastawione miasta pozostaną w polskich rękach do 1769 r.
1415 - Decyzją Soboru w Konstancji spalony na stosie zostaje Ján Hus. Początek wojen husyckich, toczonych m.in. z Zygmuntem, chcącym zająć także tron czeski.
1431-33 - najazd husytów, którzy nacierają z terenów Polski i niszczą m.in. klasztory kartuzów w Lechnicy i Klasztorisku, opactwo cysterskie w Spiskim Szczawniku, klasztor bożogrobców w Lendaku, a także Spiską Kapitułę, Kieżmark i wiele mniejszych miast.
1437 - umiera Zygmunt Luksemburczyk, tron po nim obejmuje jego zięć Albrecht Habsburg, mąż królewny Elżbiety.
1439 - po przedwczesnej śmierci Albrechta wybucha wojna o sukcesję. Elżbieta doprowadza do koronacji zaledwie 3-miesięcznego Władysława Pogrobowca, większość szlachty wybiera na tron polskiego króla Władysława III (później zwanego Warneńczykiem).
1440 - Władysław III zostaje ukoronowany na króla Węgier. Elżbieta z Pogrobowcem uciekają do Bratysławy. Tutaj przy pomocy finansowej cesarza Fryderyka III Habsburga i z poparciem niektórych miast słowackich wynajmuje czeskiego kondotiera Jána Jiskrę z Brandysa, który osiada na zamku zwoleńskim i wkrótce podbija dla Pogrobowca całą Słowację. Władysław III zatem władał Polską i Węgrami naddunajskimi, Jiskra zaś w imieniu Władysława Pogrobowca - dzielącą te ziemie Słowacją.
1443 - wojna z Turcją z inspiracji papieża Eugeniusza IV i jego legata Juliana Cesariniego, początkowe zwycięstwa dzięki zawieszeniu broni z Jiskrą i talentowi dowódczemu Jána Hunyadyego. Król zwołuje sejm w Budzie w celu uregulowania stosunków w państwie, ale dochodzi do zamieszek między szlachtą węgierską a stronnikami okrutnego Pongráca z Liptowskiego Mikulasza, skutkiem czego Jiskra zrywa obrady.
10 XI 1444 - przegrana bitwa pod Warną, śmierć króla Władysława III. [Ostatnio coraz częściej mówi się, że król nie zginął, tylko został pojmany do niewoli, skąd został wykupiony przez jeden z zakonów, wstąpił doń, potem żył długo we Włoszech, czy w Portugalii, a może nawet na Maderze]. Rządcą państwa zostaje dowódca armii, Ján Hunyady. Formalnie królem jest Władysław Pogrobowiec (do 1457).
Połowa XV w. - maruderzy z armii Jiskry, wspierani przez zbiegłych chłopów słowackich i polskich, a także część szlachty, tworzą zbójnickie bandy "bratrzyków", które z czasem opanowują kilkadziesiąt zamków i posiadłości.
1458 - Po śmierci Pogrobowca stany węgierskie obwołują królem syna Jána - Macieja Hunyadyego-Korwina. W bitwie pod Bodrogiem (Szarisz) Korwin pokonuje duże siły bratrzyków. Ich niedobitki będą działać do 1467 r. Zainteresowania Korwina kierują się przede wszystkim w stronę zachodu, Czech i Śląska, król mniej dba o zagrożenie tureckie od południa. Bunt przeciw Maciejowi wzniecają magnaci węgierscy pod przewodem arcybiskupa Ostrzyhomia Jána Vitezia.
1462 - odwołanie ze Słowacji Jána Jiskry (za odszkodowanie 40 tys. dukatów i majątek w Siedmiogrodzie) - porozumienie z Maciejem Korwinem w Vacovie.
1465 - Maciej Korwin zakłada uniwersytet w Bratysławie (Academia Istropolitana), który przetrwa tylko kilkadziesiąt lat.
1471 - Władysław Jagiellończyk zostaje królem czeskim. Węgierscy panowie oferują koronę jego bratankowi Kazimierzowi, wówczas 13-letniemu. Wojsko polskie wkracza na Słowację, Kazimierz dociera do Nitry, ale dotychczasowi protektorzy odwracają się od niego, bo Polacy powołują się na dziedziczne prawa Kazimierza do tronu węgierskiego. Korwin zawiera pokój z arcybiskupem Viteziem.
1474 - Polska i Węgry podpisują pokój w Spiskiej Starej Wsi.
1484 - umiera Kazimierz Jagiellończyk jun.
1490 - Korwin umiera w Wiedniu. Do tronu węgierskiego pretendują dwaj Jagiellonowie: Władysław, król czeski, wybrany przez węgierskich magnatów i Jan Olbracht, obwołany przez niższą szlachtę, głównie słowacką (na polu Rakos, stąd słowo "rokosz"). Olbracht wraz z wojskiem wkracza na Słowację i dociera do Preszowa.
1491 - mediacje Kazimierza Jagiellończyka i początek rokowań między braćmi. Olbracht pozornie godzi się ustąpić i zadowolić śląskim Księstwem Głogowskim.
20 lutego 1491 - Władysław i Jan Olbracht podpisują pokój w Koszycach, na mocy którego Olbracht zrzeka się pretensji do korony węgierskiej w zamian za dalsze ziemie śląskie. Pozostaje jednak w Preszowie i pod pretekstem zwłoki w przekazaniu mu Śląska wznawia wojnę. Władysław podpisuje w Bratysławie umowę z cesarzem Maksymilianem, na mocy której Habsburgowie po wygaśnięciu węgierskiej linii Jagiellonów zyskują prawo do korony św. Stefana.
1 stycznia 1492 - Olbracht ponosi klęskę w bitwie pod Preszowem. Władysław zostaje niepodzielnym panem Węgier. Jego nieudolne rządy wywołują bunty szlachty i wieśniaków.
1494 - od 6 kwietnia do 7 maja w Lewoczy tajny zjazd braci Jagiellonów: Władysława, króla Węgier, Jana Olbrachta, króla Polski, Zygmunta, późniejszego Starego i Fryderyka, kardynała. Tematyka obrad do dziś nie została ujawniona, zapewne chodziło o politykę dynastyczną.
1514 - nieudana próba zorganizowania przez arcybiskupa ostrzyhomskiego Tomaša Bakócza wyprawy krzyżowej przeciw Turkom, która przekształca się w bunt chłopski (powstanie kuruców), kierowany przez György Dózsę.
1516 - umiera Władysław Jagiellończyk. Władzę na Węgrzech obejmuje Ludwik II Jagiellończyk. Słabo rządzone państwo staje otworem przed nawałą turecką.
1526 - Bitwa z Turkami pod Mohaczem, przegrana przez Węgrów. Na polu walki ginie król Ludwik II, podobno przez zdradę jednego z braci Zápolyów. Na nim wygasa węgierska linia Jagiellonów. Władzę, na mocy umowy z Jagiellonami, ma przejąć dynastia Habsburgów. Nie akceptuje tego szlachta.
1526 - w październiku na sejmie w Tokaju królem zostaje wybrany przez szlachtę magnat chorwacki, Ján Zápolya (w tradycji słowackiej - Zápolský), miesiąc później koronowany. W tym samym czasie sejm magnatów w Bratysławie wybiera królem Ferdynanda Habsburga. Wojna toczy się głównie na Słowacji.
1527 - Ferdynand zostaje ukoronowany na króla. Zápolyę popiera jego szwagier, król Polski Zygmunt Stary, żonaty z Barbarą Zápolyą.
1528 - W bitwie pod Koszycami Ján Zápolya ponosi klęskę i ucieka przed Ferdynandem do Polski, gdzie osiada w Tarnowie.
1529 - Zápolya wchodzi w sojusz z Turkami. Negocjacje w jego imieniu z sułtanem Solimanem II prowadzi Polak, Hieronim Łaski. Wyprawa turecka na Austrię zostaje rozbita (bezskuteczne oblężenie Wiednia w 1529 i 1532), ale Zápolya powraca na tron węgierski. Walki jednak trwają dalej. Zápolya żeni się z córką Zygmunta i Bony, Izabelą.
1538 - pokój w Wielkim Waradynie, na mocy którego Zápolya otrzymuje wschodnią część Słowacji i Węgier, Ferdynand resztę Słowacji i zachodnie komitaty węgierskie.
1540 - Turcy opanowują środkowe Węgry ze stolicą Budą. Następuje podział królestwa: Zápolya utrzymuje Siedmiogród pod protektoratem tureckim, w środkowych Węgrzech rządzą Turcy, Słowacja i zachodnie Węgry pozostają w rękach Ferdynanda Habsburga. Arcybiskupstwo węgierskie przenosi się z Ostrzyhomia do Trnawy, Słowacja przejmuje większość funkcji państwa węgierskiego.
1549 - wschodnia część Słowacji przyjmuje luterańskie Confessio Pentapolitana, opracowane przez ucznia Lutra, rektora szkoły w Bardiejowie, Leonarda Stöckla. W początkach XVII w. utrwala się struktura kościoła ewangelickiego na Słowacji.
II połowa XVI w - początek rekatolizacji.
1606 - pokój wiedeński, który gwarantuje niekatolikom równouprawnienie.
Pokój nie jest przestrzegany.
1619 - rebelia siedmiogrodzkiego księcia Gabora Bethlena przeciw
Habsburgom. We wschodniej Słowacji walczy z polskimi oddziałami
lisowczyków, popierającymi Habsburgów. Rok później Bethlen
zostaje w Bańskiej Bystrzycy wybrany królem przez luteran.
1622 - Bethlen zawiera w morawskim Mikolovie pokój z Habsburgami,
zrzekając się tytułu króla, dożywotnio zatrzymując jednak
część wschodniej Słowacji.
1631-32 - powstanie chłopskie we wschodniej Słowacji, stłumione
przez wojska siedmiogrodzkie.
1634 - Słowację zajmuje następny książę siedmiogrodzki,
Juraj Rákóczy I, walczący z Habsburgami. Wojnę kończy pokój
w Linzu w 1645 r.
1635 - w ramach rekatolizacji arcybiskup Peter Pázmány zakłada
w Trnawie uniwersytet jezuicki.
1657 - królem Węgier zostaje cesarz Leopold I.
1657-60 - drugi słowacki uniwersytet powstaje w Koszycach.
1663 - Turcy najeżdżają ziemię słowacką, część kraju
dostaje się pod okupację, nieudolna polityka władz wywołuje
bunt ludności, kierowany przez palatyna F.Vesselényego.
1671 - powstanie zostaje krwawo stłumione.
1672 - kolejny bunt chłopski, tym razem na Orawie, kierowany
przez szlachcica Gašpara Pika z Zemplina.
1678 - skutkiem bezwzględnej rekatolizacji jest następny bunt,
tym razem kierowany przez Imricha Thőkőlego, popieranego przez
Francję i Turcję oraz początkowo Polskę. Powstańcy zajmują
niemal całą Słowację.
1681 - chcąc ułagodzić sprzyjających powstaniu protestantów,
cesarz Leopold I na sejmie w Soproniu gwarantuje swobodę
wyznania szlachcie i mieszczaństwu, obiecuje też zwrot
zagrabionych protestantom kościołów. Powstanie Thőkőlego
traci poparcie.
1682 - Thőkőly oddaje się w opiekę Turkom, którzy w
Koszycach nadają mu tytuł węgierskiego króla.
1683 - Na Wiedeń kieruje się armia turecka pod przewodem Kary
Mustafy. Król Polski Jan III Sobieski odstępuje od popierania
Thőkőlego i za namową papieża podąża pod Wiedeń, gdzie
pokonuje Turków. Thőkőly zostaje wyparty ze Słowacji, m.in.
przez wojska Sobieskiego, których zwłaszcza litewska część
mocno daje się we znaki ludności cywilnej Orawy i Poważa.
Austriaccy generałowie likwidują resztki oporu powstańców Thőkőlego.
1687 - cesarski generał Anton Caraffa urządza "preszowskie
jatki", nakazując stracić w Preszowie 24 obywateli,
sprzyjających Thőkőlemu. Sejm w Bratysławie znosi zasadę
elekcyjności tronu węgierskiego - odtąd pozostawać ma on
dziedzicznie w rodzinie Habsburgów.
1699 - pokój w Karłowicach w Serbii kończy 150-letnie
panowanie Turków na Węgrzech.
1703 - na czele kolejnego buntu, mającego podłoże tak
ekonomiczne, jak i religijne, staje František II Rákóczy, żupan
szaryski. Walki toczą się głównie na Słowacji.
1707 - Rákóczy na sejmie w Onodzie detronizuje Habsburgów, ale
nie znajduje kandydata na tron.
1708 - klęska kuruców Rákóczego pod Trenczynem, w 1710 - w
Romhány.
1711 - Rákóczy ucieka do Polski, pokój w Szatmár.
1769 - w Preszowie znajduje schronienie Rada Generalności
Polskiej Konfederacji Barskiej. Wojska austriackie usuwają
polskie załogi ze Spisza wcielając go do Węgier bez zwrotu
zastawnego długu.
1772 - pierwszy rozbiór Polski. Do Austrii wcielona zostaje
Galicja.
1793 - w Trnawie powstaje Slovenské učené tovarišstvo,
kierowane przez katolickiego księdza Antona Bernoláka, twórcę
literackiego języka słowackiego.
Początek XIX w. - początek ruchu narodowego słowackiego,
kierowanego przez Ľudovita Štúra, najpierw rozwijającego się
przy liceum ewangelickim w Bratysławie, rozwój idei
panslawistycznych.
1831 - antyszlacheckie powstanie chłopskie we wschodniej Słowacji,
w rejonie zemplińskim, szaryskim, spiskim i gemerskim.
1839 - uruchomiona zostaje pierwsza (konna!) kolej żelazna na
trasie Bratysława - Trnawa - Sereď.
1848 - Wiosna Ludów. Starcie idei wolnych Węgier Lajosa
Kossutha, nie uwzględniającego aspiracji narodowych Słowaków
i idei uświadomienia narodowego, krzewionej głównie przez Ľudovita
Štúra, Michala Miloslawa Hodžę, ewangelickiego proboszcza w
Liptowskim Świętym Mikulaszu, Josefa Milosława Hurbana,
ewangelickiego proboszcza w Głębokiem i Štefana Marko Daxnera,
adwokata w Tisowcu.
10 maja 1848 - na wiecu w Liptowskim Mikulaszu uchwalone zostają
polityczne żądania narodu słowackiego, dotyczące ograniczonej
autonomii, swobód językowych i szkolnictwa narodowego. W
osobnym punkcie Słowacy żądają wolności i sprawiedliwości
dla Polaków z Galicji.
Wrzesień 1848 - antyhabsburskie powstanie Węgrów, Słowacy
żądając swoich praw narodowych popierają Austrię przeciw Węgrom.
19 września 1848 - w Myjawie Ľudovit Štúr ogłasza niepodległość
narodu słowackiego i wydaje odezwę wzywającą rodaków do
broni, głównie przeciw Węgrom. Powstanie zyskuje znikome
poparcie, Austriacy nie odwdzięczają się Słowakom.
6-7 czerwca 1861 - w Turczańskim św. Marcinie odbywa się
wielkie zgromadzenie Słowaków, które pod przewodem Jána
Francisciego uchwaliło "Memorandum" narodu słowackiego,
opracowane przez Štefana Marka Daxnera, skierowane do Sejmu Węgierskiego.
Sejm nie rozpatruje go, bo zostaje rozwiązany przez cesarza.
1863 - w Turczańskim Św. Marcinie powstaje Macierz Słowacka (Matica
Slovenská), której prezesem zostaje katolicki biskup Bańskiej
Bystrzycy, Štefan Moyzes.
1867 - wprowadzony zostaje dualizm monarchii austro-węgierskiej.
1874-75 - okres represji antynarodowych w Słowacji, rozwiązanie
trzech gimnazjów z językiem słowackim, zamknięcie i
konfiskata majątku Macierzy Słowackiej. Szeroka fala
madziaryzacji.
1895 - powstaje Węgierska Partia Ludowa. Jej działaczem zostaje
m.in. ks. Andrej Hlinka.
27 października 1907 - przy poświęceniu kościoła w Czernowej
pod Rużomberkiem tłum domaga się, by ceremonii dokonał ich
rodak z Czernowej, proboszcz Rużomberku ks. Andrej Hlinka. Żandarmi
zabijają 14 Słowaków.
1914 - po wybuchu I wojny światowej opinię publiczną na rzecz
utworzenia wspólnego państwa Czechów i Słowaków urabiają
działacze emigracyjni: Tomaš Garrigue Masaryk (późniejszy
prezydent), Edvard Beneš (późniejszy minister spraw
zagranicznych i także prezydent) oraz Milan Rastislav Štefánik
- wówczas młody astronom, osiadły we Francji (późniejszy
generał).
25 października 1915 - emigranci słowaccy i czescy zawierają w
Cleveland umowę o przyszłej państwowej współpracy czesko-słowackiej.
1916 - w Paryżu rozpoczyna działalność Czechosłowacka Rada
Narodowa, z T.Masarykiem jako przewodniczącym i M.Štefanikiem
jako reprezentantem Słowaków. We Francji, Włoszech, Rosji i
Ameryce powstają legiony czechosłowackie.
1 maja 1918 - W Liptowskim Św. Mikulaszu na wiecu obywatelskim
pod przewodem doktora Vavrinca Šrobara przyjęte zostają
postulaty samostanowienia dla narodu słowackiego. 19 X zostają
ogłoszone w sejmie węgierskim, przy protestach posłów
madziarskich.
30 maja 1918 - w Pittsburgu zostaje zawarta umowa czesko-słowacka
na temat utworzenia wspólnego państwa, w którym każda ze
stron miałaby zagwarantowane swobody narodowe, kulturalne i
polityczne.
18 października 1918 - w Waszyngtonie proklamowane zostaje
powstanie niepodległej Republiki Czechosłowackiej.
24 października 1918 - w Turczańskim św. Marcinie powstaje Słowacka
Rada Narodowa z Matuszem Dulą na czele, która 30 X opublikowała
deklaracje o odłączeniu się od Węgier i dobrowolnym złączeniu
się z Czechami.
28 października 1918 - Wydział Narodowy w Pradze obejmuje władzę.
5 listopada 1918 - V.Šrobar z nielicznym wojskiem zajmuje
przygraniczny Holicz i ogłasza się przewodniczącym rządu
tymczasowego Słowacji.
Listopad 1918 - oddziały polskiej Kompanii Wysokogórskiej
zajmują północny Spisz i Orawę. W styczniu 1919 pod naciskiem
Entanty wojska polskie wycofują się. Na ich miejsce wkraczają
wojska czeskie. Konflikt z Polską o przebieg granic w rejonie
Czadeckiego, Orawy i Spisza trwa do 1920 r.
19 grudnia 1918 - pod kierunkiem ks. Andreja Hlinki reaktywowano
Słowackie Stronnictwo Ludowe (Slovenská ľudowa strana, tzw. ľudaci),
które niebawem stanie się największą partią polityczną Słowacji.
21 grudnia 1918 - na żądanie Francji Węgrzy wycofują się z
południowej Słowacji.
4 maja 1919 - w katastrofie lotniczej koło Bratysławy ginie gen.
Štefanik, w nowym rządzie minister wojny, współtwórca państwa
czechosłowackiego wespół z Masarykiem i Benešem.
20 maja 1919 - węgierska komunistyczna Armia Czerwona atakuje Słowację
i zajmuje Koszyce, Preszów, Bardiejów, Michałowce, Bańską
Szczawnicę i Zwoleń. 2 VII podpisane zostaje zawieszenie broni,
a wojska węgierskie wycofują się ze Słowacji.
18 kwietnia 1920 - pierwsze wolne wybory w Czechosłowacji.
Najsilniejszą partią Słowacji zostaje Słowackie Stronnictwo
Ludowe ks. Hlinki.
28 lipca 1920 - Konferencja Ambasadorów przyznaje Polsce 12 wsi
orawskich i 13 spiskich.
6 maja 1924 - tzw. Protokoły Krakowskie pozostawiają Jaworzynę
przy Słowacji.
15 listopada 1925 - w kolejnych wyborach większość słowackich
mandatów zdobywa partia ks. Hlinki. Jednym z ministrów w rządzie
koalicyjnym zostaje "ludak", ks. Josef Tiso.
Maj 1935 - ostatnie przed wojną wybory w republice. Największe
sukcesy odnosi na Słowacji partia Hlinki, w Sudetach - Partia
Sudecko-Niemiecka. Premierem zostaje Słowak Milan Hodža.
19 grudnia 1935 - nowym prezydentem zostaje Edvard Beneš.
1938 - kryzys sudecki w Czechach powoduje wzrost tendencji
nacjonalistycznych na Słowacji. Rokowania z ludakami,
kierowanymi przez ks. J.Tiso kończą się 22 IX 1938 deklaracją
lojalności wobec Republiki.
21 września 1938 - pod wpływem presji Niemców i państw
zachodnich w sprawie Sudetów rząd Hodžy podaje się do dymisji.
29 września 1938 - przedstawiciele Anglii (Chamberlain), Francji
(Daladier), Niemiec (Hitler) i Włoch (Mussolini) podpisują w
Monachium decyzję o oddaniu Niemcom Sudetów. Dzień później
przyjmuje ją rząd Czechosłowacji i podpisuje prezydent Beneš.
30 września 1938 - Polska wystosowuje ultimatum w sprawie
przekazania jej Śląska Cieszyńskiego.
1 października 1938 - Niemcy zajmują Sudety, a na Słowacji
dzielnicę Bratysławy Petrżalkę i Dewin.
2 października 1938 - oddziały polskie przekraczają Olzę i
zajmują Śląsk Cieszyński.
4 października 1938 - do dymisji podaje się prezydent Beneš.
Jego następcą 30 listopada zostaje Emil Hácha. Powstaje II
Republika, zwana Czecho-Słowacją.
6 października 1938 - w Żylinie zostaje proklamowana
autonomiczna republika Słowacji. Dzień później na czele rządu
autonomicznego staje ks. Józef Tiso, przywódca Partii Słowackiej
Jedności Narodowej, utworzonej z partii ludowych i mieszczańskich.
Niebawem zorganizowana zostaje Gwardia Hlinkowska - lokalne
wojsko słowackie.
1 listopada 1938 - Polska zgłasza wobec Czechosłowacji
roszczenia w sprawie pogranicznych rejonów Spisza i Orawy.
2 listopada 1938 - na mocy arbitrażu Włoch i Niemiec Węgry
otrzymują cześć południowej Słowacji z Komarnem i Koszycami
oraz część Ukrainy zakarpackiej z Użgorodem.
30 listopada 1938 - w Zakopanem zostaje podpisana umowa w sprawie
przekazania Polsce 220 km2 terenów pogranicznych, w tym
Jaworzyny Spiskiej.
18 grudnia 1938 - pierwsze wybory do sejmu słowackiego wygrywa
partia ludowa ks. Josefa Tiso.
10 marca 1939 - rząd w Pradze wysyła na Słowację wojsko i
dymisjonuje premiera Tiso.
14 marca 1939 - sejm Słowacji, obradujący pod osłoną Gwardii
Hlinkowskiej i niemieckich Ochotniczych Oddziałów Obronnych, ogłasza
niepodległość kraju i prosi o opiekę Hitlera.
15 marca 1939 - prezydent Hácha podpisuje dokument podporządkujący
Czechy Niemcom. Tego samego dnia Wermacht zajmuje Pragę, dokąd
przyjeżdża także sam Hitler.
16 marca 1939 - Hitler proklamuje na Hradczanach "Protektorat
Czech i Moraw".
20 marca 1939 - Węgrzy, zająwszy wcześniej Ukrainę Zakarpacką,
wkraczają na teren wschodniej Słowacji i bombardują Spiską
Nową Wieś.
23 marca 1939 - Niemcy obejmują protektorat nad Państwem Słowackim.
4 kwietnia 1939 - Słowacja oddaje Węgrom powiaty Sobrance i
Snina we wschodniej części kraju.
21 lipca 1939 - sejm przyjmuje konstytucję Republiki Słowackiej.
Prezydentem zostaje Tiso, premierem Vojtech Tuka.
2 września 1939 - Słowacja wypowiada wojnę Polsce.
21 listopada 1939 - Niemcy przekazują Słowacji pozostające dotąd
przy Polsce północne części Spisza i Orawy.
Lipiec 1940 - konstytucja z 1939 zostaje de facto zawieszona.
Panującą ideologią staje się słowacki narodowy socjalizm.
30 lipca 1940 - obradujący w Tatrzańskiej Łomnicy zjazd
literatów i publicystów przyjmuje deklarację poparcia dla
narodowego socjalizmu.
1942 - na terenie Słowacji powstają pierwsze antyfaszystowskie
oddziały partyzanckie.
Wrzesień 1943 - powstaje konspiracyjna lewicowa Słowacka Rada
Narodowa oraz antytisowska organizacja w wojsku, kierowana przez
szefa sztabu armii słowackiej płk Jána Goliana.
25 sierpnia 1944 - wybucha Słowackie Powstanie Narodowe.
Partyzanci i miejscowy garnizon opanowują Turczański Święty
Marcin, wkrótce potem Liptowski Święty Mikulasz.
30 sierpnia 1944 - powstańcy zajmują Bańską Bystrzycę, która
staje się stolicą powstania. Bierze w nim udział ok. 80 tys.
osób.
31 sierpnia 1944 - Niemcy przystępują do kontrofensywy i zajmują
Żylinę.
1 września 1944 - Słowacka Rada Narodowa ogłasza przejęcie władzy
ustawodawczej i wykonawczej.
27 października 1944 - Niemcy zajmują Bańską Bystrzycę i
biorą do niewoli dowódców Powstania R.Viesta i J.Goliana.
Walki trwają jeszcze przez jakiś czas w górach.
4 kwietnia 1945 - wyzwolona zostaje Bratysława i Liptowski
Mikulasz. W Koszycach powstaje nowy rząd czechosłowacki, z
przybyłym z Moskwy Zdenkiem Fierlingerem na czele. Deklaracja
tego rządu wzywa cały naród do walki z hitlerowcami.
9 maja 1945 - Armia Radziecka zajmuje Pragę. Na gruncie programu
koszyckiego powstaje nowe Państwo Czechosłowackie.
26 maja 1946 - wybory do Ustawodawczego Zgromadzenie Narodowego.
W Czechach najwięcej mandatów zdobywają komuniści, na Słowacji
- demokraci. Prezydentem republiki zostaje Edvard Beneš,
premierem komunista Klement Gottwald.
Początek 1947 - proces ks. J.Tiso i skazanie go na karę śmierci.
25 lutego 1948 - po dymisji 12 ministrów niekomunistycznych, władzę
w Czechosłowacji przejmują komuniści. 9 maja 1948 Zgromadzenie
Ustawodawcze uchwala komunistyczną konstytucję.
1968 - Słowak Alexander Dubček staje na czele KC KPCz.
Reformatorskie dążenia władz Czechosłowacji zahamowuje
interwencja pięciu państw Układu Warszawskiego (ZSRR, Polski,
NRD, Węgier i Bułgarii). Na czele władz promoskiewskich staje
Słowak Gustav Husak.
1 stycznia 1960 - proklamowanie federacji czesko-słowackiej.
Listopad 1989 - "aksamitna rewolucja" doprowadza do
obalenia rządów komunistycznych w Czechach i na Słowacji.
Trzon opozycji na Słowacji stanowi ruch Społeczeństwo Przeciw
Przemocy (VPN).
1990 - zmiana nazwy i formy państwa na Czeską i Słowacką
Republiką Federacyjną.
Kwiecień 1991 - lewicowo-narodowa frakcja VPN przekształca się
w Ruch na rzecz Demokratycznej Słowacji (HZDS) z Vladimirem Mečiarem
na czele, którego głównym postulatem programowym jest
doprowadzenie do niepodległości Słowacji.
26 czerwca 1992 - pierwsze wolne wybory na Słowacji. Premierem
rządu krajowego zostaje przywódca HZDS, V.Mečiar.
Lipiec 1992 - premierzy Czech Vaclav Klaus i Słowacji Vladimir
Mečiar decydują o podziale CSRF na dwa suwerenne państwa, a
parlament federalny decyzję tę zatwierdza. Premierzy odrzucają
postulat przeprowadzenia w tej sprawie referendum.
17 lipca 1992 - Słowacja proklamuje niepodległość.
3 września 1992 - uchwalona zostaje konstytucja Republiki Słowackiej.
1 stycznia 1993 - Republika Słowacka rozpoczyna samodzielny byt
państwowy.
8 lutego 1993 - wprowadzone zostają odrębne waluty, korony
czeskie i słowackie.
15 lutego 1993 - pierwszym prezydentem Republiki Słowackiej
zostaje Michal Kovač, pierwszym premierem - Vladimir Mečiar. W
parlamencie reprezentowane są Ruch na Rzecz Demokratycznej Słowacji
(HZDS), Partia Lewicy Demokratycznej (SDL), Ruch Chrześcijańsko-Demokratyczny
(KDH), Słowacka Partia Narodowa (SNS), Węgierski Ruch Chrześcijańsko-Demokratyczny
(MKDH), działa jeszcze Socjaldemokratyczna Partia Słowacji (SDSS).