Maciej Pinkwart, Północna Słowacja...

ZUBERZEC (Zuberec, 734 m npm). Duża (ok. 2000 mieszkańców) wieś orawska, położona na przedpolu Tatr Zachodnich, w pobliżu grupy Rohaczy. Miejscowość założona z końcem XVI w., wchodziła w skład majątku Zamku Orawskiego, spustoszona całkowicie w czasie powstania Štefana Bocskaya w 1604 r., odradzające się osadnictwo zostało ponownie zniszczone przez wojska Jana III Sobieskiego w 1683 r. Biedna wioska w ciężkich warunkach klimatycznych nie mogła się rozwinąć, w dodatku w 1813 r. niemal cała została zalana w czasie powodzi. W latach 1885-1910 mieszkał tu znany leśniczy Antoni Kocyan, odwiedzany m.in. przez Tytusa Chałubińskiego i Henryka Sienkiewicza. Leśniczówka - już dziś nie istniejąca - była wybudowana przez Kocyana w stylu zakopiańskim. W czasie II wojny w okolicy działali partyzanci słowaccy i radzieccy. W ostatnich latach Z. stał się ważną stacją turystyczną, skąd podejmowane są wyprawy przede wszystkim w rejon Brestowej, Rohaczy i grupy Siwego Wierchu. Jest tu także duży ośrodek narciarski, dysponujący doskonałymi terenami zarówno w bezpośredniej bliskości wsi, jak i w nieco oddalonym rejonie Brestowej - Redykalni, na Zwierówce i w Dolinie Rohackiej. Niemal w każdym domu znajdują się kwatery prywatne.

Zabytki:

Pozostałości ludowego budownictwa zrębowego, domy stawiane szczytem do ulicy, kryte gontami.

Kościół katolicki z 1933 r., wg projektu arch. Michala Harminca.

Krzyż przydrożny z 1834 r., z płaskorzeźbami św. Andrzeja i Floriana.

Kamienne krzyże z II połowy XVIII w. wykonane przez miejscowych kamieniarzy, na cmentarzu. Na zuberskim cmentarzu znajdują się także groby polskich taterników Ludwika Koziczyńskiego i Karola Jenne z Zabrza, którzy zginęli na Rohaczu Ostrym w 1911 r.

Skansen - Muzeum Wsi Orawskiej, na polanie Brestowa - patrz osobne hasło.

Zakwaterowanie: Hotel Osobita**, 02732 Zuberec, Hotel OTF Zuberec*, 02732 Zuberec, Chata Primula**, Rohačska dolina, 02732 Zuberec, Chata Zwerovka, Zwierówka, c.p. 375, 02732 Zuberec, Penzión U Michala, c.p. 246, 02732 Zuberec, Penzión Pigeja, c. p. 186, 02732 Zuberec.

Narciarstwo i turystyka: Wyciągi narciarskie znajdują się w samym Z., w rejonie Brestowej - Redykalni, w Orawicach, a także w rejonie Zwierówki i Doliny Rohackiej. Głównym centrum szlaków turystycznych jest Zwierówka, skąd dojść można m.in. na Osobitą i Grzesia (znaki zielone), na Rakoń (znaki żółte), do Stawów Rohackich i na Rohacze (bez znaków, potem znaki zielone, niebieskie i czerwone), na Brestową (znaki niebieskie) i do Szpitala Partyzanckiego na stokach Brestowej (znaki żółte), gdzie w 1945 r. polscy TOPR-owcy pod wodzą Zbigniewa Korosadowicza uratowali czterech ciężko rannych partyzantów, przeprowadzając ich przez linię frontu w Tatrach do wyzwolonego już Zakopanego. Wyprawa ta stała się m.in. kanwą filmu Andrzeja Munka "Błękitny krzyż".

EPowrót do leksykonu
E Powrót do "Spisu treści"