Maciej Pinkwart, Północna Słowacja...
Podstawowe dane o Słowacji
(dane statystyczne z 2010 r.)
Oficjalna nazwa: Republika Słowacja - Slovenská republika, Slovensko
Położenie geograficzne: Patince 47o43'55" szerokości geograficznej północnej, Orawska Półgóra 49o36'54" szerokości geograficznej północnej, Zahorská Ves 16o50'04" długości geograficznej wschodniej, Nová Sedlica 22o34'20" długości geograficznej wschodniej.
Obszar: 49.035 km2
Największa długość: 428 km (Zahorska Ves - Nová Sedlica)
Największa szerokość: 195 km (Šturovo - Skalité)
Granice: Ukraina 98 km, Polska 597,5 km, Czechy 275 km, Austria 127,2 km, Węgry 679 km.
Wyniesienie nad poziom morza: 95 m (Bodrog) - 2654 m (Gerlach)
Liczba ludności: 5 429 763 osób
Gęstość zaludnienia: 109 osób/km2
Narodowości: Słowacy 85,8%, Węgrzy
9,5%, Romowie 1,7 % (tak wg własnych deklaracji w czasie spisu ludności; wg
danych administracji lokalnej - 5,6 %), Czesi 0,8%, Rusini 0,4 %, Ukraińcy 0,2
%, Niemcy 0,1 %, Polacy 0,05 %. W liczbach bezwzględnych wg spisu z 2001:
Słowacy 4 614 854,
Węgrzy 520 528, Romowie 89 920, Rusini 24 201,
Ukraińcy 10 814, Czesi 44 620, Niemcy 5 405, Polacy 2 602, Rosjanie 1 590,
Chorwaci 890, Serbowie 434, Żydzi 218, inni – brak danych 63 379.
Wyznania: rzymscy katolicy 68,9%, ewangelicy augsburscy 6,9%, greko-katolicy 4,1%, kalwini 2%, prawosławni 0,7%, bezwyznaniowi 13,7%. Na terenie Słowacji działa 15 Kościołów i związków wyznaniowych. Funkcjonuje 29 żeńskich i 19 męskich zgromadzeń zakonnych.
Liczba miejscowości: 138 miast i 2.883 miejscowości
Stolica: Bratysława - 455.761 mieszkańców
Pozostałe wielkie miasta: Koszyce (238.725), Żylina (84.675), Nitra (82.661), Bańska Bystrzyca (80.466), Preszów (91.498, Trnava (67.726), Trenczyn (56.365), Poprad (54.931)
Rolnictwo: Użytki rolne stanowią 39,5 % powierzchni kraju, ale zatrudnienie w rolnictwie wynosi niespełna 5 %. Uprawiane są pszenica, żyto, kukurydza, rośliny oleiste, ziemniaki, buraki cukrowe, warzywa. Winnice znajdują się w południowej i południowo-zachodniej części kraju.
Hodowla: świnie, bydło, owce, kozy, drób, konie
Przemysł: przemysł samochodowy (Volkswagen, Peugeot-Citroen, Kia - produkcja wynosi 105,7 aut na 1000 mieszkańców rocznie, najwięcej na świecie), elektrotechnika, górnictwo, chemiczny, hutnictwo, przemysł przetwórczy.
Komunikacja: 36 lotnisk, w tym 18 z twardą nawierzchnią, 6 obsługujących ruch międzynarodowy (Bratysława, Koszyce, Pieszczany, Poprad, Slač (Bańska Bystrzyca - Zwoleń), Żylina. Linie kolejowe mają 6. 877 km, 37,5 tys. km dróg o twardej nawierzchni, z tego prawie 400 km autostrad.
Surowce naturalne: ruda antymonu, rtęć, ruda żelaza, miedź, ołów, cynk.
Klimat: umiarkowanie chłodne lata, chłodne, pochmurne i wilgotne zimy.
Szkolnictwo: Obowiązkowa nauka od 6 lub 7 roku życia do 14 (15), szkoły państwowe (bezpłatne na wszystkich etapach edukacji), kościelne i prywatne. Funkcjonuje kilkadziesiąt uczelni wyższych, które rocznie kończy ok. 34,5 tys. absolwentów. Najważniejsze z nich to Uniwersytet Komenskiego w Bratysławie, Techniczny Uniwersytet w Koszycach, Słowacki Techniczny Uniwersytet w Bratysławie, Uniwersytet Rolniczy w Nitrze, Uniwersytet Pawła Józefa Szafarika w Koszycach. Żadna z wyższych uczelni Słowacji nie znalazła się w rankingu 500 najlepszych uczelni świata.
Administracja: Do dziś powszechnie stosuje się podział na 3 województwa: wschodniosłowackie, środkowosłowackie i zachodniosłowackie. Formalnie jednak od 1996 r. Słowacja dzieli się na 8 regionów (kraj), których nazwy pochodzą od stolic: Bratysława, Trnava, Trenczyn, Żylina, Nitra, Bańska Bystrzyca, Preszów, Koszyce. Regiony dzielą się na 79 powiatów (okres), tworzonych przez gminy (obec) miejskie i wiejskie. Administracja regionalna jest powoływana przez władze centralne, natomiast władze powiatów i obwodów mają charakter samorządowy i wyłaniane są w wyborach lokalnych.
System polityczny:
demokracja parlamentarna. W jednoizbowym parlamencie (Słowacka Rada Narodowa)
zasiada 150 posłów wyłonionych w jednomandatowych okręgach wyborczych, z których
każdy reprezentuje jeden powiat lub obwód. Głową państwa jest prezydent (od 2004
- Ivan Gašparovič), wyłaniany w wyborach bezpośrednich na
5-letnia kadencję. Na czele rządu jako premier stoi (od 2010) Iveta
Radičová,
reprezentująca koalicję większości parlamentarnej. Największe partie polityczne:
Słowacja Unia Chrześcijańska i Demokratyczna - Partia Demokratyczna (SDKU-SD),
Wolność i Solidarność (SaS), Kierunek - Partia Socjaldemokratyczna (SMER SD),
Ruch Chrześcijańsko-Demokratyczny, MOST-Hid (Partia Współpracy
Słowacko-Węgierskiej), Partia Ludowa - Ruch na Rzecz Demokratycznej Słowacji (L'S-HZDS),
Słowacja Partia Narodowa (SNS), Partia Węgierskiej Koalicji (SMK-MKP).