Maciej Pinkwart

Akty i fakty

Tutaj skan artykułu

W przededniu 133 rocznicy urodzin św. Witkacego (24 lutego) jego wyznawcy otrzymali niezwykły prezent: opublikowaną przez Państwowy Instytut Wydawniczy sporą księgę, zawierającą szczegółową Kronikę życia i twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza.

Wydawałoby się, że o Stanisławie Ignacym wiemy już wszystko i to od wielu lat. Wiedzę tę, rozproszoną wcześniej w różnych mało dostępnych publikacjach, zebrano po raz pierwszy w 100-lecie urodzin autora Szewców, poświęcając mu cały rocznik „Pamiętnika Teatralnego” w 1985 r. Główną część tej publikacji zajmowało dwuczęściowe kalendarium, przedstawiające znane wówczas fakty z życia Witkiewicza. Pierwszą część, za lata 1885-1918 opracowała Anna Micińska, drugą, obejmującą dwudziestolecie międzywojenne – Janusz Degler. Zestawieniu faktograficznemu towarzyszyło kilka artykułów, szczegółowo omawiających kwestie rodzinne Witkiewiczów oraz niektóre dziedziny twórczości Witkacego. Podobny układ zastosowano w obecnej publikacji, przy czym sporo spraw zostało uporządkowanych, uszczegółowionych i zaktualizowanych, a wiele ważnych informacji oparto na nowoodnalezionych urzędowych aktach.

Publikację otwierają dwa opracowania, by tak rzec –  rodowodowe: Anny Micińskiej o rodzinie Witkiewiczów i Tomasza Pawlaka na temat rodziny Pietrzkiewiczów, czyli przodków Stanisława Ignacego po kądzieli. Główną część stanowi uaktualniona kronika Micińskiej i Deglera, a jej uzupełnieniem jest niezwykle ciekawy appendix, zawierający artykuły: Jana Witkiewicza-Koszczyca Życiorys Stanisława Ignacego Witkiewicza, będący interesującym opisem życia Witkacego z punktu widzenia jego najbliższego kuzyna, Tomasza Pawlaka o maturze Stasia, Wojciecha Sztaby o studiach Witkiewicza na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych, Stefana Okołowicza o samobójstwie Jadwigi Janczewskiej, Daniela Geroulda o podróży Stanisława Ignacego Witkiewicza i Bronisława Malinowskiego na Cejlon, Krzysztofa Dubińskiego o służbie Witkacego w carskiej lejbgwardii w latach I wojny i rewolucji październikowej, Janusza Deglera o niezwykłym małżeństwie Witkiewicza i Jadwigi z Unrugów oraz opis ostatnich trzynastu dni życia Witkacego, sporządzony przez Czesławę Oknińską, która razem z nim popełniła samobójstwo – ją odratowano, on pozostał na cmentarzu w miejscowości Jeziory na Polesiu.

Publikacja wyposażona jest w spory (przeszło 220 zdjęć) zestaw ilustracji, ciekawie uzupełniających  i komentujących tekst, przy czym – co warto podkreślić – ich jakość wyraźnie odbiega na plus od tego co widzieliśmy (a właściwie – czego nie widzieliśmy…) we wcześniejszych 23 tomach Dzieł zebranych Stanisława Ignacego Witkiewicza, wydanych przez Państwowy Instytut Wydawniczy w Warszawie.

Zima wraca, więc kosztująca 60 zł Kronika (952 strony!) pozwoli nam ciekawie i z intelektualnym pożytkiem spędzić kilka długich wieczorów.